موسسه مُبلغ جوان

با نظر به متون دینی باید گفت برای ایجاد امر جدید و به فعلیت رسیدن خلاقیت انسان، شرایط خاصی لازم است و بدون آن‌ها می‌توان ادعا کرد که خلاقیت به معنای حقیقی تحقق پیدا نخواهد کرد.

ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        تسلط علمی داشتن

با توجه به آیه86 سوره حجر[1]، همچنین آیه81 سوره یس[2]، توانایی برای ایجاد امر جدید، مشروط به داشتن صفت«علیم» است. یعنی اگر فرد، علم و آگاهی در حیطه یک موضوع نداشته باشد، و حتی اگر تسلط کامل نسبت به آن موضوع نداشته باشد، خلاقیتی هم تحقق پیدا نخواهد شد. این شرط، با استفاده از روایات متعدد دیگری هم قابل استنباط است.[3]

·        فعالانه اندیشیدن

داشتن تفکر فعالانه، از ساختار و ماهیت بنیادین هر فرآیند خلاقانه‌ای به شمار می‌رود. شاید بتوان گفت رکن اصلی خلاقیت همین امر است.

در آیات و روایات فراوانی تأکید بر تفکر و اندیشیدن وجود دارد. ازجمله اینکه در قرآن [4]، مهم‌ترین ویژگی صاحبان لبّ  و اندیشه و مغز را تفکر کردن در آسمان و زمین(عالم هستی) معرفی می‌کند.

·        عزم و اراده درونی

اهمیت اراده و اختیار داشتن فرد خلاق، نسبت به موضوع مورد نظر در  سوره بقره آیه 117 و یس 80 و 81 خود را به‌خوبی نشان می‌دهد. بدین معنا که اگر اراده و تصمیم درونی برای خلق اثر جدید وجود نداشته باشد، و اگر فرد نخواهد که کاری کند، امری به نام خلاقیت هرگز پا به عرصه‌ی وجود نخواهد گذاشت.

·        تأمین نیاز و رفع اضطراب

 اساساً تا زمانی که انسان ، احساس کمبود و وجود خلأ نکند، دست به ایجاد هم نمی‌زند. می‌توان گفت تا وقتی‌که «احساس نیاز و رفع اضطراب» مطرح نباشد، هسته‌ی اصلی برای خلاقیت در آن زمینه‌ی خاص شکل نخواهد گرفت.

اگر حضرت داود(ع) برای سپاهیانش زره می‌سازد، و یا اگر ذوالقرنین سدّی را بین یأجوج و مأجوج بنا می‌کند، و یا اگر حضرت عیسی(ع) در میان مردم، از گِل پرنده می‌سازد، همه و همه به خاطر احساس نیاز و رفع اضطرابی بود که در آن شرایط محیطی پیدا شده بود.لذا برای رفع آن نیاز و اضطراب، دست به خلاقیت زدند.